Ζάκρος, Μινωικό Ανάκτορο Ζάκρου

Η Ζάκρος, μικρό χωριό στην ανατολική ακτή της Κρήτης, είναι γνωστή για το Μινωικό Παλάτι της Ζάκρου, ένα από τους «θησαυρούς» του Μινωικού Πολιτισμού που έφερε στο φως η αρχαιολογική σκαπάνη τον περασμένο αιώνα στην Κρήτη.

Από τα τέσσερα Μινωικά Παλάτια που μέχρι σήμερα έχουν ανασκαφεί (τα υπόλοιπα τρία είναι: Κνωσός, Φαιστός και Μάλια) το Παλάτι της Ζάκρου είναι το μικρότερο.

Από μόνο του το ανακτορικό συγκρότημα στη Ζάκρο καλύπτει μία έκταση 4,500 τετραγωνικά μέτρα και είναι το διοικητικό και θρησκευτικό κέντρο ενός ακμαίου οικισμού που εκτεινόταν σε μία περιοχή πάνω από 8,000 τετραγωνικά μέτρα στο σύνολό της.

Για να καταλάβουμε καλύτερα τα μεγέθη, το Παλάτι της Ζάκρου είναι μόλις το ένα πέμπτο του Ανακτόρου της Κνωσού, όπου το τελευταίο είναι το μεγαλύτερο στην Κρήτη και το κέντρο γενικότερα του Μινωικού Πολιτισμού.

Πως θα πάτε στο Ανάκτορο της Ζάκρου – Ωρες Επισκέψεως

Το Ανάκτορο της Ζάκρου μπορείτε να επισκεφτείτε καθημερινά από 9 π.μ. μέχρι 3 μ.μ., εκτός Δευτέρας. Μπορείτε να πάτε με λεωφορείο από τη Σητεία για Κάτω Ζάκρο. Η απόσταση είναι 45 χιλιόμετρα και διαρκεί 1 ώρα περίπου.

Αν σας αρέσουν οι πεζοπορίες στη φύση, τότε μπορείτε να περπατήσετε το φαράγγι της Ζάκρου και να καταλήξετε στον αρχαιολογικό χώρο.

Ανασκαφές στη Ζάκρο

Οι πρώτες ανασκαφές στη Ζάκρο ξεκίνησαν στα 1900. Επικεφαλής ήταν ο David Hogarth, αρχαιολόγος της Αγγλικής Αρχαιολογικής Σχολής. Έφερε στο φως περίπου 10 Υστερο-μινωικά σπίτια και αρκετά ενδιαφέροντα ευρήματα, όπως κεραμική, χάλκινα εργαλεία και σημαντικές ενδείξεις ανταλλαγής αλληλογραφίας ήδη από την προϊστορική – Μινωική εποχή. Παρ’ όλα αυτά το έργα του σταμάτησε με τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο.

Αυτός που ανέσκαψε το Παλάτι και έφερε στο φως το χώρο που μπορούμε να επισκεφτούμε σήμερα ήταν ο γνωστός Έλληνας αρχαιολόγος Νικόλαος Πλάτωνας το 1961. Τα περισσότερα από αυτά που γνωρίζουμε για τη Ζάκρο σήμερα είναι εξαιτίας της δουλειάς του, ενώ η ανασκαφή συνεχίζεται μέχρι και τις μέρες μας.

Η σημασία του Ανακτόρου της Ζάκρου

Τα ευρήματα από το Ανάκτορο της Ζάκρου θεωρούνται από τις σημαντικότερες ανακαλύψεις που αφορούν το Μινωικό Πολιτισμό. Επειδή ακριβώς το Ανάκτορο της Ζάκρου ανασκάφηκε τελευταίο, έχουν χρησιμοποιηθεί πιο εξελιγμένες επιστημονικοί μέθοδοι. Εκτός από αυτό και πολύ περισσότερο, το μνημείο δεν πειράχτηκε στο πέρασμα του χρόνου από τυμβωρύχους.

Το Ανάκτορο στη Ζάκρο θεωρείται ότι υπήρξε διοικητικό και θρησκευτικό κέντρο με ιδιαίτερα σημαντικό εμπορικό λιμάνι. Ένας εμπορικός σταθμός δηλαδή που συνέδεε τη Μινωική Κρήτη με τα σπουδαία κέντρα της εποχής στην Αφρική και την Ασία.

Η στρατηγική θέση του Ανακτόρου από μόνη της το υποδεικνύει αυτό: βρίσκεται στην ανατολικότερη ακτή της Κρήτης, προστατευμένο από τη φύση με το Ακρωτήρι Σίδερο. Ενδεικτικό επίσης για αυτή τη θεωρία είναι ότι βρέθηκαν στο χώρο μεγάλες ποσότητες αποθηκευμένων πρώτων υλών και εξαγώγιμων αγαθών, όπως επίσης αντικείμενα τέχνης με ντόπια καταγωγή βρέθηκαν στην Κύπρο, στην Αίγυπτο και τη Μέση Ανατολή.

Η δομή του ανακτόρου

Με βάση τα αρχαιολογικά ευρήματα το χτίσιμο του ανακτόρου της Ζάκρου χωρίζεται σε δύο φάσεις. Το πρώτο ανάκτορο χτίστηκε περίπου το 1900 π.Χ., την ίδια εποχή με την Κνωσό και τα υπόλοιπα μινωικά ανάκτορα, το οποίο ισοπεδώθηκε πιθανότατα από σεισμό και ξαναχτίστηκε περίπου το 1600 π.Χ. Το δεύτερο ανάκτορο και αυτό καταστράφηκε κοντά στο 1450 π.Χ. ενώ δεν ξαναχτίστηκε έκτοτε.

Όπως χαρακτηριστικά φαίνεται και στην κάτοψη, κυρίαρχος τομέας του ανακτόρου είναι η Κεντρική Αυλή. Η Κεντρική Αυλή έχει διαστάσεις 30 επί 12 μέτρα και περιστοιχίζεται από τις γύρω πτέρυγες, που διαμορφώνουν το ανακτορικό συγκρότημα. Ένας δρόμος που ξεκινάει από την Κεντρική Αυλή συνδέει το ανάκτορο με το λιμάνι.

Στη Βόρεια και στη Νότια Πτέρυγα υπάρχουν το κλιμακοστάσιο που συνδέει το ισόγειο με τους πάνω ορόφους, κουζίνα, εργαστήρια και διάφοροι βοηθητικοί χώροι. Σε ένα από τα εργαστήρια αυτά, σύμφωνα πάντα με τα ευρήματα, γινόταν επεξεργασία φαγεντιανής, κατεργασία που πρόσφερε μία ιδιαίτερη γυαλιστερή όψη στα κεραμικά αντικείμενα.

Η Δυτική Πτέρυγα του Ανακτόρου στη Ζάκρο αποτελείται από αποθήκες, το ασύλλητο θησαυροφυλάκειο, το αρχείο και άλλες κατασκευές που προρίζονταν για δημόσια και τελετουργική χρήση, όπως ένα ιερό με τη δεξαμενή καθαρμών. Η χρήση της δεξαμενής καθαρμών έχει γίνει ζήτημα συζητήσεων μεταξύ της επιστημονικής κοινότητας. Μία πλευρά υποστηρίζει ότι τη δεξαμενή τη χρησιμοποιούσαν για τελετουργικό καθαρμό του σώματος, ενώ η άλλη πλευρά θεωρεί ότι στον χώρο δε γινόταν ουσιαστικά πλύσιμο αλλά ο καθαρμός ήταν συμβολικός.

Τα βασιλικά διαμερίσματα βρίσκονται στην Ανατολική Πτέρυγα του Ανακτόρου. Τα ιδιαίτερα διαμερίσματα του βασιλιά και της βασίλισσας είναι χωριστά. Ανατολικά από τα βασιλικά διαμερίσματα είναι η «αίθουσα τηε δεξαμενής» με μνημειακή είσοδο και στο κέντρο της μία δεξαμενή με διάμετρο 7μ., πρόδρομος του σημερινού συντριβανιού μπορούμε να φανταστούμε.

Το Ανάκτορο της Ζάκρου περιβάλεται από μία πόλη με διακριτή ρυμοτομεία. Κάποια από τα σπίτια είχαν μέχρι και 30 δωμάτια. Υπερβολικά μεγάλος αριθμός, κάτι που οδηγεί στο συμπέρασμα ότι τα συγκεκριμένα δεν προορίζονταν για κατοικίες, αλλά ήταν οικοδομήματα που στέγαζαν δευτερεύουσες λειτουργίες του ανακτόρου.

Το Ανάκτορο της Ζάκρου όσο και ο γύρω χώρος θα πρέπει να ήταν πολύ σημαντικός οικισμός της εποχής του. Φυσικά ακόμα και σήμερα αποτελεί πολύτιμη πηγή πληροφοριών για μια καλύτερη ενδοσκόπηση στο Μινωικό Πολιτισμό.

© explorecrete.com Με επιφύλαξη κάθε νόμιμου δικαιώματος. Απαγορεύεται η αναδημοσίευση ή η αντιγραφή χωρίς άδεια