Οι νόμοι της Γόρτυνας – Η Μεγάλη Επιγραφή
Οι νόμοι της Γόρτυνας
Οι νόμοι της Γόρτυνας περιέχονται στην Δωδεκάδελτο ή Μεγάλη Επιγραφή. Αρχικά, οι νόμοι ήταν εντοιχισμένοι στον κυκλικό τοίχο ενός δημόσιου κτιρίου, το οποίο χρησίμευε ως Βουλευτήριο ή Εκκλησιαστήριο, χώρος συνάθροισης και λήψης αποφάσεων. Τον 1ο αιώνα π.Χ. στη θέση του Βουλευτηρίου χτίστηκε ένα άλλο οικοδόμημα όπου εντοιχίστηκαν εκ νέου.
Η Μεγάλη Επιγραφή δεν βρέθηκε όλη μαζί. Ένα μικρό της κομμάτι που περιλάμβανε τους 15 πρώτους στίχους της 11ης στήλης το βρήκαν, στα μέσα περίπου του 19ου αιώνα, δύο Γάλλοι περιηγητές, ο Γ. Περρό και ο L. Thenon εντοιχισμένο σ’ ένα νερόμυλο του χωριού ’γιοι Δέκα.
Είκοσι χρόνια αργότερα, ο Γάλλος επίσης B. Haussoulier, βρήκε εντοιχισμένο σ’ ένα σπίτι του ίδιου και πάλι χωριού, νέο τμήμα της επιγραφής: εκείνο που περιλαμβάνει τους 15 πρώτους στίχους από τους νόμους.
Η ουσιαστική όμως ανακαλύψη της επιγραφής οφείλεται στον F. Halbherr. Αυτός ανέσκαψε συστηματικά την περιοχή και βρήκε, το 1884, τις τέσσερις πρώτες στήλες του Κώδικα της Γόρτυνος. Ο ίδιος δεν μπόρεσε να συνεχίσει ως το τέλος τις ανασκαφές, αλλά έδωσε οδηγίες στον Ern. Fabricius ο οποίος ανακάλυψε και τα υπόλοιπα τμήματα της Μεγάλης Επιγραφής, που όταν ανακαλύφθηκε θεωρήθηκε σαν η μεγαλύτερη αρχαιολογική ανακάλυψη του περασμένου αιώνα.
Η Δωδεκάδελτος ή Μεγάλη Επιγραφή της Γόρτυνας
Η Δωδεκάδελτος ή Μεγάλη Επιγραφή είναι γραμμένη σε βουστροφηδόν γραφή, με την κατεύθυνση των λέξεων να αλλάζει σε κάθε σειρά εναλλάξ από δεξιά προς αριστερά και αντίθετα, δηλαδή η 1η σειρά είναι γραμμένη από τα αριστερά προς τα δεξιά, η 2η συνεχίζει από τα δεξιά προς τα αριστερά, η 3η από τα αριστερά προς τα δεξιά κ.ο.κ.
Ο τρόπος αυτός γραφής μοιάζει με την κίνηση του βοδιού καθώς στρίβει για να οργώσει το χωράφι, γι αυτό και αποκαλείται «γραφή βουστροφηδόν».
Η Μεγάλη Επιγραφή αποτελείται από 12 στήλες ή δέλτους (Δωδεκάδελτος) και εκτεινόταν σε 630-640 στίχους, από τους οποίους σώζονται οι 605.
Οι νόμοι της Γόρτυνας αφρούν ζητήματα αστικού δικαίου και δεν περιέχουν διατάξεις ποινικού ή εμπορικού δικαίου. Οι νόμοι της Γόρτυνας είναι υποδειγματικοί για το πνεύμα ελευθερίας που τους διέπει και για την προοδευτικότητά τους. Δεν είναι απλά οι νόμοι μιας Κρητικής πολιτείας, αλλά ο αρχαιότερος κώδικας ελληνικού δικαίου και θεωρούνται η μεγαλύτερη προσφορά της Κρήτης της κλασσικής εποχής στον παγκόσμιο πνευματικό πολιτισμό.
© explorecrete.com Με επιφύλαξη κάθε νόμιμου δικαιώματος. Απαγορεύεται η αναδημοσίευση ή η αντιγραφή χωρίς άδεια
