Το οροπέδιο Καθαρού στο Λασίθι

Το οροπέδιο του Καθαρού βρίσκεται σε υψόμετρο 1200 μέτρα. Απέχει 26 χλμ. από τον Αγιο Νικόλαο και 12 χλμ. από το οροπέδιο Λασιθίου. Η πρόσβαση από Αγιο Νικόλαο γίνεται μέσω ενός ασφαλτοστρωμένου δρόμου, ενώ ο δρόμος που συνδέει το Καθαρό με το οροπέδιο Λασιθίου ήταν υπό κατασκευή όταν εμείς το επισκεφτήκαμε. Αν θελήσετε να έρθετε στο Καθαρό από το Λασίθι αναζητήστε πρόσφατες πληροφορίες από ντόπιους.

• Το οροπέδιο Καθαρού στο χάρτη του Google

Μια άλλη γραφική διαδρομή με αυτοκίνητο είναι από το Καθαρό προς Ιεράπετρα μέσω του χωριού Μάλες. Ο δρόμος μέχρι τις Μάλες είναι δύσβατος και θα χρειαστείτε ψηλό αυτοκίνητο με τετρακίνηση για πιο ασφαλή οδήγηση. Το τελευταίο κομμάτι από τις Μάλες μέχρι την Ιεράπετρα (10 χλμ.) είναι άσφαλτος.

Στο Καθαρό υπάρχουν ελάχιστα σπίτια αλλά ούτε ένας μόνιμος κάτοικος. Οι κάτοικοι του Καθαρού είναι βοσκοί και δε μένουν εδώ όλο το χρόνο. Οι βοσκοί αυτοί καλλιεργούν μικρή ποσότητα λαχανικών (πατάτες) και φρούτων (σταφύλια, μήλα) απλώς για να καλύπτουν τις ανάγκες της οικογένειας τους. Ηλεκτρισμό οι κάτοικοι του Καθαρού παίρνουν από γεννήτριες.

Στο Καθαρό επικρατεί ένα πολύ ασυνήθιστο καθεστώς σε ότι αφορά στην ιδιοκτησία της γης. Όλη η γη ανήκει στην κοινότητα Κριτσάς και οι αρχές απλώς επιτρέπουν στους εποχιακούς κατοίκους του Καθαρού να τη χρησιμοποιούν. Ως αντάλλαγμα 4% της ετήσιας παραγωγής πρέπει να αποδίδεται στην Κριτσά

Στο Καθαρό υπάρχουν τρεις ταβέρνες που λειτουργούν και σαν καφενεία. Οι ταβέρνες ανοίγουν όταν οι βοσκοί φέρνουν τα κοπάδια τους στο οροπέδιο, δηλαδή στις 15 Μαΐου και μένουν ανοιχτά καθημερινά μέχρι τα τέλη Οκτωβρίου όταν τα κοπάδια κατεβαίνουν σε πιο ζεστές περιοχές για να ξεχειμωνιάσουν. Στη διάρκεια του χειμώνα οι ταβέρνες ανοίγουν τα σαββατοκύριακα όταν ο καιρός το επιτρέπει. Το Γενάρη συνήθως το οροπέδιο καλύπτεται από παχύ χιόνι που σκεπάζει όλα τα κτίρια, κάτι που κάνει την πρόσβαση αδύνατη.

Οι ταβέρνες σερβίρουν κυρίως ντόπια προϊόντα. Αν επισκεφτείτε το Καθαρό, μην παραλείψετε να δοκιμάσετε τις τοπικές σπεσιαλιτέ: οφτό κατσικάκι ή αρνί και φρέσκια μυζήθρα παραγωγής των βοσκών του Καθαρού.

Τοπικές γιορτές στο Οροπέδιο Καθαρού

Κάθε χρόνο τον Αύγουστο γίνονται δύο πανηγύρια στο Καθαρό:

• στις 6 Αυγούστου γιορτάζει η εκκλησία της περιοχής, ο Αφέντης Χριστός
• το πρώτο Σαββατοκύριακο μετά τον Δεκαπενταύγουστο, είναι η γιορτή των βοσκών.

Κάτω από μία τεράστια βελανιδιά γίνεται έκθεση με παραδοσιακά αντικείμενα που χρησιμοποιούν οι βοσκοί. Την ίδια ώρα οι βοσκοί του Καθαρού παρασκευάζουν τυρί επί τόπου και ο κάθε επισκέπτης μπορεί να παρακολουθήσει τη διαδικασία ενώ αμέσως μετά μπορεί να δοκιμάσει τη φρέσκια μυζήθρα. (από την πηγή στην κατανάλωση). Παράλληλα βράζουν ντόπιο κρέας που προσφέρεται σε όλους τους παρευρισκόμενους ενώ ένας λυράρης ψυχαγωγεί τον κόσμο παίζοντας παραδοσιακά τραγούδια με τη λύρα.

Η γιορτή του βοσκού στο Καθαρό είναι πολύ γνωστή έτσι για παράδειγμα το 2003 είχε πάνω από χίλιους επισκέπτες. Όλοι είναι καλοδεχούμενοι στη γιορτή του βοσκού απλώς για να πάρει μέρος κάποιος πρέπει να αγοράσει ένα εισιτήριο με χαμηλό αντίτιμο σαν συμβολική συνεισφορά στα έξοδα της γιορτής.

Εντυπώσεις από το Οροπέδιο Καθαρού

Είναι Απρίλιος του 2004, η μέρα είναι ηλιόλουστη και πολύ ζεστή αφού η θερμοκρασία πλησιάζει τους 27 βαθμούς Κελσίου στο επίπεδο της θάλασσας. Ο λόγος είναι ο νοτιάς, ο άνεμος που έρχεται από την Αφρική πάνω από τη Μεσόγειο θάλασσα και φτάνει μέχρι την Κρήτη.

Αυτό συμβαίνει στο νησί σχετικά συχνά το χειμώνα και την άνοιξη ενώ κάποιες φορές αυτός ο άνεμος κουβαλά αρκετή σκόνη από τη Σαχάρα ώστε βάφει τον κρητικό ουρανό με ένα θαμπό κόκκινο χρώμα. Αν ακολουθήσει βροχή τότε αμάξια, δρόμοι και σπίτια καλύπτονται από ένα λεπτό στρώμα λάσπης. Ευτυχώς αυτή τη μέρα ο ουρανός είναι χωρίς σύννεφα και ο αέρας ξηρός και καθαρός.

Αφήσαμε τον Αγιο Νικόλαο για μία σύντομη διαδρομή προς το παραδοσιακό χωριό Κριτσά. Η Κριτσά βρίσκεται 10 χλμ. νότια από τον Αγιο Νικόλαο στους πρόποδες των Λασιθιώτικων βουνών.

Μπήκαμε στην Κριτσά και διασχίσαμε το χωριό περιμένοντας με ανυπομονησία κάτι το ιδιαίτερο που να μας κάνει να να παρκάρουμε το αμάξι και να ξεκινήσουμε την εξερεύνηση. Το αμάξι συνέχισε να σκαρφαλώνει το στενό δρόμο, αλλά αυτό το ξεχωριστό που ψάχναμε δεν το είχαμε βρει ακόμα. Στην Κριτσά είδαμε κάποια όμορφα παλιά κτίρια και ελάχιστους τουρίστες, αλλά ήταν πολύ ζεστή μέρα για όποια εξερεύνηση είχαμε στο νου μας.

Ξαφνικά, κοντά στην έξοδο του χωριού το μάτι μου έπεσε σε μια πινακίδα: οροπέδιο Καθαρού 16 χλμ. Η ιδέα να σκαρφαλώσουμε σε ένα οροπέδιο ήταν άκρως δελεαστική: απίθανη θέα και χαμηλότερη θερμοκρασία. Επιτέλους το κάτι που ψάχναμε ήταν εδώ και χωρίς δεύτερη σκέψη αφήσαμε την Κριτσά και πήραμε τον ανηφορικό δρόμο με τις πολλές τυφλές στροφές.

Το αμάξι συνέχιζε με δευτέρα όλο και πιο ψηλά. Το υψόμετρο άλλαζε δραματικά και η αλλαγή της ατμοσφαιρικής πίεσης μας έκανε να καταπίνουμε κάθε τόσο για να εξισορροπήσουμε την πίεση στα αυτιά μας. Η περιοχή ήταν καλυμμένη με θάμνους και βελανιδιές ενώ την εκπληκτική θέα προς το Κρητικό Πέλαγος δεν την εμπόδιζε τίποτα. Μπορούσαμε να δούμε καθαρά τον κόλπο του Αγίου Νικολάου καθώς επίσης τις παραλίες Παχιά Άμμο, Καβούσι, Πλάτανο, τα βουνά Θρυπτή και το φαράγγι του Χα. Στο βάθος στον ορίζοντα ξεχωρίζαμε αμυδρά τη Σητεία. Ο αέρας γινόταν ολοένα και πιο δροσερός και σύντομα η θερμοκρασία είχε πέσει στους 20 βαθμούς Κελσίου γεγονός που έκανε την εξόρμησή μας πολύ πιο απολαυστική.

Περίπου μισή ώρα αργότερα είχαμε φτάσει στο οροπέδιο του Καθαρού και απολαμβάναμε τη θέα ενός πεντακάθαρου μπλε ουρανού, τις κορυφές Λάζαρος και Σπαθί με λίγο χιόνι ακόμα πάνω τους, και το ίδιο το οροπέδιο που ήταν στρωμένο με ένα παχύ πράσινο μανδύα από γρασίδι και αγρολούλουδα.

Στο Καθαρό απολαύσαμε νόστιμο φαγητό σε μια ταβέρνα που μόλις είχε ανοίξει για τη σεζόν, ακούσαμε την ιδιοκτήτρια να μας μιλάει για το βαρύ χειμώνα πάνω στα βουνά που αναγκάζει τους βοσκούς να μετακινούν τα κοπάδια τους στα πεδινά κάθε φθινόπωρο, πήραμε πληροφορίες για τα πανηγύρια που γίνονται εδώ κάθε καλοκαίρι και φύγαμε με την υπόσχεση να ξαναγυρίσουμε και να περάσουμε περισσότερο χρόνο σ’ αυτή τη μακρινή γωνιά της Κρήτης, το όμορφο οροπέδιο του Καθαρού.

© explorecrete.com Με επιφύλαξη κάθε νόμιμου δικαιώματος. Απαγορεύεται η αναδημοσίευση ή η αντιγραφή χωρίς άδεια