Αγιοφάραγγο, Μάρτσαλο, Λίθινο

Πεζοπορία στην Μεσαρά στη Νότια Κρήτη

Η πεδιάδα της Μεσαράς είναι μια εύφορη πεδιάδα στα νότια του νομού Ηρακλείου. Είναι μιά μακρόστενη περιοχή με προσανατολισμό από τα ανατολικά προς τα δυτικά. Περιορίζεται βόρεια από το ορεινό συγκρότημα του Ψηλορείτη, νότια από τα Αστερούσια Ορη, ανατολικά από το Ορος Δίκτη ενώ δυτικά καταλήγει στον Kόλπο της Mεσσαράς (Λιβυκό Πέλαγος). Οι μεγαλύτεροι δήμοι είναι το Τυμπάκι και οι Μοίρες.

Η περιοχή αυτή ανέκαθεν είχε ιδιαίτερη σημασία λόγω της αγροτικής παραγωγής της. Σήμερα κυρίαρχες είναι οι καλλιέργειες Κηπευτικών σε θερμοκήπια. Η σημασία της περιοχής αναδεικνύεται από την ύπαρξη σ’αυτήν του Ανακτόρου της Φαιστού, όπως και της Μινωικής έπαυλης της Αγίας Τριάδας.

Οι κωμοπόλεις και τα περισσότερα χωριά της Μεσαράς, λόγω της ταχείας ανάπτυξης της περιοχής, δεν διατηρούν παραδοσιακά στοιχεία και δεν εμφανίζουν ενδιαφέρον για τον επισκέπτη. Ωστόσο στα όρια της περιοχής βρίσκονται αρκετά ενδιαφέροντα μέρη που προσφέρουν ενδιαφέρουσες πεζοπορικές διαδρομές:

Τα Μάταλα ήταν ένα διάσημο μέρος την δεκαετία του 60 εξαιτίας των χίππις που συγκεντρώνονταν εδώ απ’ όλο τον κόσμο κι έμεναν στις σπηλιές της παραλίας. Η παραλία έχει μια ιδιαίτερη ομορφιά, αν και ιδιαίτερα πολυσύχναστη. Για τον καφέ σας προτιμήστε τα μαγαζιά που είναι κτισμένα πάνω από τη θάλασσα, αριστερά (νότια) της παραλίας. Διαθέτουν πιο ήρεμη ατμόσφαιρα και καλύτερη θέα (νομίζω).

Στα Μάταλα υπάρχει τοπικό γραφείο της Οργάνωσης για την Προστασία της Θαλάσσιας Χελώνας (καρέττα-καρέττα). Ζητήστε τους να σας πληροφορήσουν για τις δραστηριότητες τους κι αν σας ενδιαφέρει “υιοθετήστε” ένα χελωνάκι ( η “υιοθεσία” είναι συμβολική, δεν χρειάζεται να το πάρετε σπίτι).

Αν βρεθείτε κοντά στα Μάταλα το απόγευμα, μην χάσετε την ευκαρία να απολαύσετε ένα μαγευτικό ηλιοβασίλεμα. Λίγο μετά το χωριό Πιτσίδια -πηγαίνοντας προς Μάταλα- ακολουθείστε το χωματόδρομο δεξιά προς την ταβέρνα Πανόραμα. Από εδώ έχετε πανοραμική θέα του Κόλπου της Μεσαράς και της παραλίας του Κομμού.

Η παραλία του Κομμού με το μικρό πευκοδάσος στους αμμόλοφους πάνω από αυτην είναι θαυμάσια, προσφέροντας τόσο πολυσύχναστα σημεία, όσο και σημεία απομόνωσης. Ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα είναι και η εκτεταμένη ανασκαφή που γίνεται εκεί.

Το παραδοσιακό χωριό Σίβας έχει αρκετό ενδιαφέρον για μια επίσκεψη ή και διαμονή. Κοντά στο Σίβα βρίσκεται η ιστορική Μονή Οδηγήτριας. Από εδώ ακολουθώντας το χωματόδρομο που πάει προς Βαθύ καταλήγετε στο νοτιότερο ακρωτήρι της Κρήτης, το Ακρωτήριο Λίθινο. Στην περιοχή του Λιθινου υπάρχουν οι εξης ενδιαφέρουσες δυνατότητες:

Οι σπηλιές του Μάρτσαλου. Είναι ένα σημείο με πολλές μικρότερες και μεγαλύτερες σπηλιές στα ασβεστολιθικά βράχια. Σε πολλές από αυτές έζησαν ερημίτες. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η σπηλιά που σήμερα έχει μετατραπεί σε εκκλησία κι όπου βρέθηκε η (θαυματουργή) εικόνα της Παναγίας της Οδηγήτριας.

Η χαράδρα που οδηγεί στην παραλία Βαθύ. Το Βαθύ είναι ένας στενός κόλπος που εισχωρεί τόσο βαθειά στη στεριά, ώστε δεν φαίνεται η έξοδος του προς τη θάλασσα, δίνοντας την εντύπωση λίμνης. Εντυπωσιακή εικόνα παρουσιάζουν και ο διαβρωμένος από τον άνεμο λευκός ασβεστόλιθος των τοιχωμάτων της χαράδρας που οδηγεί στην παραλία. Από το ίδιο υλικό είναι και τα αγάλματα που μπορείτε να θαυμάσετε στην αυλή της πρόχειρης ταβέρνας στην παραλία. Αρνητική εμπειρία είναι ο κακός χωματόδρομος που οδηγεί στο Βαθύ και η κακογουστιά ορισμένων κατοίκων με τις άθλιες κατασκευές που θα συναντήσετε κατεβαίνοντας στην παραλία. Για μια ακόμα φορά αγανακτεί κανείς με τους ανθρώπους που δεν βλέπουν τίποτα πέρα από το ευκαιριακό και δεν μπορούν να εκτιμήσουν την ομορφιά γύρω τους.

Ορος Κεφάλι

Λίγο πριν το Μάρτσαλο, εκεί που θα συναντήσετε την πινακίδα που δείχνει προς αυτό (αριστερά), εσείς συνεχίστε ευθεία προς το μοναδικό ύψωμα που βλέπετε μπροστά σας (ακρ. Λίθινο). Λίγο μετά και δεξιά είναι η πινακίδα προς Βαθύ και η πόρτα που πρέπει να ανοίξετε για να φθάσετε ως εκεί. Γενικά οι πόρτες των βοσκών είναι συνηθισμένο φαινόμενο στους χωματόδρομους της Κρήτης. Μπορείτε να τις ανοίγετε ελεύθερα, μην ξεχνάτε όμως να τις ξανακλείνετε μόλις περάσετε.

Συνεχίστε ευθεία (όχι προς Βαθύ) και ανηφορίστε το δρόμο σχεδόν μέχρι το τέρμα του. Κάπου αριστερά θα διακρίνετε τα ίχνη παλιού χωματόδρομου φτιαγμένου από τα γερμανικά στρατεύματα κατοχής (για να το πούμε καλύτερα, οι ντόπιοι το έφτιαξαν -όπως και το αεροδρόμιο Τυμπακίου- ως επιβεβλημένη αγγαρεία από τους Ναζί). Ακολουθείστε τον με τα ποδια (ακόμα κι αν δεν είστε σίγουροι για το δρόμο αυτό ανεβείτε ευθεία προς τα πάνω). Σε 30 λεπτά θα βρεθείτε στο Ορος Κεφάλι. Προσπεράστε τα σκαμμένο στο έδαφος πολυβολείο των Γερμανών και πλησιάστε προσεκτικά το χείλος του γκρεμού και θα βρεθείτε να κοιτάζετε τη θάλασσα κάθετα από 391 μέτρα ύψος!

Αφού συνέλθετε από τον ίλιγγο αφείστε το βλέμμα σας να κοιτάξει ίσια μπροστά τον ορίζοντα και ακολουθείστε την καμπυλότητα του στρέφοντας το κεφάλι κατα 270 μοίρες. Μπροστά σας απλώνεται το Λιβυκό Πέλαγος και κάπου στο βάθος, 250 χμ. μακριά, βρίσκεται η Αφρική. Αριστερά σας βλέπετε τους Καλούς Λιμένες, τον λεοντόμορφο (μοιάζει με καθισμένο αρσενικό λιοντάρι) βράχο του Λέντα και την πυραμίδα του Ορους Κόφινα (1280 μ.), της ψηλότερης κορυφής των Αστερουσίων. Πίσω σας βρίσκεται ο κόλπος της Μεσαράς και ο Ψηλορείτης. Οπως θα καταλαβατε, το Λίθινο είναι από τα μέρη που με εντυπωσιάζουν και μου δημιουργούν ιδιαίτερα συναισθήματα…

Αγιοφάραγγο

Αν τώρα από την Οδηγήτρια, αντί να στρίψετε δεξιά, συνεχίσετε ευθεία για 2-3 χμ. -με λίγη τύχη- θα βρείτε την αρχή του Αγιοφάραγγου. Σε κάποιο σημείο ο δρόμος κατηφορίζει απότομα για να ανηφορίσει ξανά. Λίγο μετά από αυτό υπάρχει μιά διακλαδωση δεξιά, η οποία κατηφορίζει. Με το που μπαίνετε στη διακλαδωση αυτή, ο δρόμος είναι αρκετά φαρδύς για να αφήσετε το αυτοκίνητο. Μπροστά σας προς νότο φαίνεται η είσοδος του φαραγγιού. Κατηφορίστε προς αυτήν και ακολουθείστε το μονοπάτι, μπαίνοντας στο φαράγγι. Σε 1 ώρα περίπου, αφού περάσετε την εκκλησία με το πηγάδι, θα βγείτε στην θαυμάσια, ερημική παραλία του Αγιοφάραγγου.

Το Αγιοφάραγγο πήρε το όνομα του από τους 300 ερημίτες που ασκήτευαν εδώ παλιότερα. Μάλιστα λένε ότι ζούσαν σε συνθήκες απόλυτης στέρησης και απομόνωσης ο ένας από τον άλλο. Συναντιόντουσαν 1 φορά το χρόνο σε μιά μεγάλη σπηλιά, το “γουμενόσπηλιο”, όπου ο καθένας κάθονταν στη δική του πέτρα. Αν έβλεπαν κάποια πέτρα άδεια, καταλάβαιναν ότι ο “κάτοχος” της είχε πεθάνει την προηγούμενη χρονιά κι έψαλλαν μια δέηση για την ψυχή του.

Διαβάστε περισσότερα: